پزشکی هسته‌ای شاخه‌ای از پزشکی است که در آن تشعشع خواص هسته‌ای نوکلیدهای رادیواکتیو و نوکلیدهای پایدار ، هم برای تشخیص و هم برای درمان امراض بکار می‌روند. این امر می‌تواند یا با پرتودهی مستقیم مریض با یک چشمه تشتعشع خارجی یا با تزریق داروهای نشاندار با رادیواکتیویته به مریض تحقق یابد.

رادیو دارو

داروهای نشاندار رادیواکتیو که به مریض تزریق یا خورانده می‌شوند، به نام

رادیو داروها

معروف هستند.

دارویی هسته‌ای

یا

رادیو فارماکولوژی

روش دارویی خاصی است که با ترکیبات ، آزمایش یا تزریق مناسب رادیو دارو به مریض ارتباط دارد.

کاربرد رادیوداروها

روشهای تشخیص زنده

روشهای تشخیص زنده آن روشهایی هستند که در آنها یک رادیو دارو در سیستم یک مریض زنده ، بطریق خوراندن ،

تزریق

، یا با استنشاق وارد می‌گردد.

اشعه گامای

نشر شده بوسیله رادیو داروها برای تامین اطلاعات مورد نیاز بر روی

صفحه کامپیوتر

قابل مشاهده هستند.

روشهای تشخیص غیر زنده

روشهای غیر زنده آنهایی هستند که روی نمونه‌های برداشته شده از یک مریض انجام می‌گیرد. تعدادی از این روشها مستلزم بکارگیری رادیو داروها است. ولی مهمترین آنها روش

رادیو ایمونواسی

(RIA) می‌باشد.

رادیو ایمونواسی و تاثیر آن در پزشکی

رادیو ایمونواسی نوعی تجزیه بطریق رقیق کردن ایزوتوپی (IDA) ، جزو

استو کیومتری

است که در آن عنصر مورد تجریه نشاندار و غیر نشاندار برای پیوند با مقادیر محدود مولکولی که بطور خاص با عنصر مورد تجزیه پیوند می‌دهد، رقابت می‌کند. RIA بطور گسترده در آزمایشگاههای پزشکی برای تعیین

هورمونها

،

داروها

،

ویروسها

، و دیگر گونه‌های آلی در سطح جهان بکار می‌رود. شروع RIA به سالهای 1950 ، با بررسی S.Berson و R.Yalow برروی

متابولیسم انسولین B1I

در مریض‌های دیابتی بر می‌گردد.

Berson و Yalow دریافتند که مریض‌های دیابتی موادی در

سرم خون

دارند که با انسولین پیوند می‌دهند. آنها مشاهده کردند که انسولین نشاندار و غیرنشاندار با این ماده پیوند دهنده رقابت کرده، و این مقدار انسولین غیرنشاندار موجود ، مقادیر انسولین نشاندار را که پیوند داده متاثر می‌کند. آنها در این مطالعه توانایی روش ، جهت ارزیابی انسولین را دریافتند. RIA از آن زمان تا کنون پیشرفتهای گسترده‌ای را در روشهای پزشکی با کاربردهای وسیع برای اندازه گیری مقادیر بسیار کم بسیاری از

بیو مولکولهای مهم

نموده است.

کاربردهای درمانی تشعشع

کاربردهای درمانی تشعشع و رادیو داروها نسبت به کاربردهای تشخیص محدودتر هستند. زمانی که تشعشع برای درمان بکار می‌رود، مقصود نابود نمودن یک قسمت خاص از نسوج مریض با تشعشع است.

چشمه تشعشع

می‌تواند داخلی و خارجی باشد.

چشمه‌های مورد استفاده در درمان

چشمه‌های خارجی تشعشع در حال حاضر اساسا در شکل

باریکه‌های الکترونی

یا

اشعه ایکس

است. بسیاری از دستگاهها می‌توانند برای تولید این تشعشعات بکار روند. ولی

شتابدهندهای خطی

کوچک بیشترین کاربرد را دارند. الکترونهای با انرژیهای 4 تا 15 میلیون

الکترون ولت

برای درمان سرطانهایی که نزدیک سطح بدن هستند، مانند

سرطانهای پوست

،

سینه

،

سر و گردن

بکار می‌روند.

زمانی که نفوذ بیشتری از تشعشع لازم باشد،

اشعه گاما

از یک چشمه بسته رادیو نوکلید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

⁶⁰

Co بطور گسترده‌ای برای این منظور بکار رفته است، ولی در حال حاضر

¹³⁷

Cs ترجیح داده می‌شود. علاوه بر تشعشع خارجی یک عضو ممکن است، یک سوزن یا دانه رادیواکتیو را در داخل بدن مریض کاشت و لذا تنها مقاطع خاصی را که باید نابود شوند، پرتودهی نمود. در این رابطه کاشتهای

¹⁹⁸

Au و

¹²⁵

I متداول است.

نويسنده : مسعود کاشانی | تاريخ : دو شنبه 30 آبان 1390برچسب:پزشکی هسته ایی,هسته ایی,پزشکی, پزشکی اتمی, انرژی هسته ایی,دانش هسته ایی, دانش پزشکی هسته ایی, دانش پزشکی, رشته پزشکی هسته ایی, رشته پزشکی ,رشته هسته ایی,

| نوع مطلب : <-CategoryName-> |